امروزه سرطان پوست تبدیل به یک نگرانی جدی برای همه افراد شده است و در اینجا مسئله‌ی پیشگیری از سرطان پوست بیشتر از همیشه اهمیت می‌یابد.
این سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در خارجی‌ترین لایه پوست به‌طور غیرقابل کنترلی رشد می‌کنند.
در ادامه این از سایت دکتر پیام آزاده مقاله ضمن پرداختن بیشتر به چیستی سرطان پوست و چگونگی بروز آن، به راه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به این سرطان خواهیم پرداخت.
مروری بر سرطان پوست
به طور کلی سه نوع اصلی سرطان پوست وجود دارد که شامل کارسینوم سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم است.
در این بین، کارسینوم سلول بازال شایع‌ترین و کم‌خطرترین نوع سرطان پوست است، در حالی که ملانوما کمتر شایع بوده اما کشنده‌ترین نوع این سرطان است.
اهمیت پیشگیری از سرطان پوست:
رعایت مواردی جهت پیشگیری، نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست دارد؛ با انجام اقدامات پیشگیرانه برای محافظت از پوست خود در برابر پرتوهای مضر فرابنفش (UV)، می توانید به طور قابل توجهی شانس ابتلا به این بیماری بالقوه تهدید کننده زندگی را کاهش دهید.
پیشگیری از سرطان پوست نه تنها در مورد اجتناب از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید، بلکه در مورد اتخاذ عادات سالم و انتخاب آگاهانه است.
علل بروز انواع سرطان پوست
کارسینوم سلول بازال از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه UV خورشید ایجاد می‌شود و معمولاً به صورت یک برآمدگی کوچک و براق یا یک لکه قرمز و پوسته پوسته ظاهر می‌شود که بهبود نمی‌یابد.
کارسینوم سلول سنگفرشی نیز عمدتاً در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می‌شود و به صورت یک ندول سفت و قرمز رنگ یا یک لکه پوسته پوسته ظاهر می‌شود.
از سوی دیگر، ملانوما می‌تواند از عوامل ژنتیکی و اشعه ماوراء بنفش ایجاد شود؛ این نوع از سرطان اغلب به صورت یک خال با شکل نامنظم یا یک نقطه تیره شروع می‌شود که در اندازه، رنگ یا بافت تغییر می‌کند.
از طرفی داشتن سیستم ایمنی ضعیف خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. همچنین می‌تواند درمان سرطان پوست را سخت‌تر کند.
عفونت HIV، ویروسی که باعث ایدز می‌شود، می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. بیماران می‌توانند با اجتناب از عوامل خطر شناخته شده برای عفونت HIV، مانند مصرف مواد مخدر داخل وریدی (IV) و داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با تعداد زیادی از افراد، خطر ابتلا به سرطان پوست و همچنین بسیاری از انواع سرطان‌های دیگر را کاهش دهند.
برخی از افراد، مانند کسانی که بیماری‌های خودایمنی دارند یا افرادی که پیوند عضو داشته‌اند، ممکن است نیاز به مصرف داروهایی داشته باشند که برای سرکوب سیستم ایمنی بدنشان تجویز شده است.
سایر افراد ممکن است به داروهایی نیاز داشته باشند که سیستم ایمنی آن‌ها را به عنوان یک عارضه جانبی تضعیف می‌کند، مانند شیمی درمانی برای درمان سرطان.
برای افرادی که به این داروها نیاز دارند، فواید مصرف آن‌ها احتمالاً بسیار بیشتر از افزایش اندک خطر ابتلا به سرطان پوست است اما با اینحال این افراد نیز باید دقت کافی را درخصوص ابتلای احتمالی به سرطان پوست را داشته باشند.
عوامل خطر رایج برای سرطان پوست:
در حالی که قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید علت اصلی سرطان پوست است، سایر عوامل خطر نیز می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند.
پوست روشن، سابقه آفتاب سوختگی، سابقه خانوادگی سرطان پوست، ضعف سیستم ایمنی و برخی شرایط پزشکی می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند؛ از این رو، آگاهی از این عوامل خطر و انجام اقدامات پیشگیرانه مناسب ضروری است.
نقش کرم ضد آفتاب در پیشگیری از سرطان پوست
کرم ضد آفتاب یک ابزار حیاتی برای محافظت از پوست شما در برابر اثرات مضر اشعه ماوراء بنفش است. به دنبال یک کرم ضد آفتاب با طیف وسیع با فاکتور محافظت در برابر آفتاب (SPF) 30 یا بالاتر باشید.
حداقل 15 دقیقه قبل از بیرون رفتن، کرم را به طور سخاوتمندانه در تمام مناطق در معرض پوست خود بمالید و هر دو ساعت یکبار یا در صورت تعریق شدید یا فعالیت‌های آبی بیشتر از آن استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که حتی در روزهای ابری یا ابری از ضدآفتاب استفاده کنید؛ زیرا اشعه ماوراء بنفش می‌تواند از میان ابرها هم به پوست نفوذ کند.
علاوه بر ضد آفتاب، چندین روش موثر دیگر برای پیشگیری از سرطان پوست وجود دارد. تا حد امکان به دنبال سایه باشید، به خصوص در ساعات اوج آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر.
لباس‌های محافظ مانند پیراهن‌های آستین بلند، شلوار و کلاه‌های لبه گشاد بپوشید تا از پوست خود در برابر نور مستقیم خورشید محافظت کنید.
عینک آفتابی با محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش همچنین می‌تواند از چشمان شما و پوست ظریف اطراف آن‌ها محافظت کند.
علاوه بر این، برای کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر در داخل خانه، محافظ UV را روی پنجره‌های منزل خود نصب کنید.
اهمیت بررسی‌های منظم پوست:
بررسی‌های منظم پوست برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از سرطان پوست بسیار مهم است. با پوست خود آشنا شوید و هرگونه تغییر مانند خال‌های جدید، رشد یا تغییر در لکه‌های موجود را زیر نظر بگیرید.
هر ماه خودآزمایی کنید و در صورت مشاهده موارد مشکوک با متخصص پوست مشورت کنید. معاینات پوستی حرفه‌ای منظم توصیه می‌شود، به خصوص اگر سابقه سرطان پوست دارید یا به دلیل عوامل مختلف در معرض خطر بیشتری نسبت به ابتلای به این سرطان قرار دارید.
نکات پیشگیری از سرطان پوست برای گروه‌های سنی مختلف
استراتژی‌های پیشگیری از سرطان پوست ممکن است بسته به گروه سنی شما متفاوت باشد. به کودکان و نوجوانان باید از سنین پایین رفتارهای ایمن در برابر آفتاب مانند استفاده از کرم ضد آفتاب، پوشیدن لباس‌های محافظ و جستجوی سایه را آموزش داد.
جوانان و افراد میانسال باید به تمرین این عادات ادامه دهند و در عین حال مراقب قرار گرفتن در معرض آفتاب تجمعی باشند. افراد مسن باید توجه بیشتری به پوست خود داشته باشند، زیرا خطر ابتلا به سرطان پوست با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد.
باووهای پیشگیری از سرطان پوست رد شد:
باورهای غلط زیادی در مورد پیشگیری از سرطان پوست وجود دارد. یک باور رایج این است که افرادی که پوست تیره دارند، در خطر ابتلا به سرطان پوست نیستند.
در حالی که این درست است که پوست تیره‌تر، محافظت طبیعی در برابر اشعه ماوراء بنفش را فراهم می‌کند، اما افراد با هر نوع پوستی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شوند.
یکی دیگر از عقاید اشتباه و رایج این است که برنزه کردن قبل از رفتن به تعطیلات از پوست در برابر آفتاب سوختگی محافظت می‌کند؛ در حقیقت، برنزه شدن نشانه آسیب پوست است و خطر ابتلا به سرطان پوست را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.
حقایق و آمار کلیدی در مورد سرطان پوست
برای درک کامل اهمیت پیشگیری از سرطان پوست، آگاهی از حقایق کلیدی و آمار ضروری است. سرطان پوست شایع‌ترین نوع سرطان در سراسر جهان است که سالانه بیش از 5 میلیون مورد تشخیص داده می‌شود.
ملانوما، اگر چه کمتر شایع است، اما کشنده‌ترین شکل سرطان پوست است که بیشترین مرگ و میر ناشی از این سرطان را به خود اختصاص می‌دهد.
خبر خوب این است که سرطان پوست با محافظت مناسب در برابر آفتاب و تشخیص زودهنگام تا حد زیادی قابل پیشگیری خواهد بود.
محفاظت در برابر خورشید، اولین خط دفاع:
محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر UV خورشید اولین خط دفاعی در برابر سرطان پوست است. قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید، به خصوص در ساعات اوج مصرف که تابش اشعه ماوراء بنفش در قوی‌ترین حالت خود قرار دارد.
هنگام بیرون از منزل به دنبال سایه زیر درختان، چترها یا سایبان‌ها باشید. لباسی بپوشید که بازوها و پاهای شما را بپوشاند و برای محافظت از صورت، گردن و گوش، کلاه لبه پهن انتخاب کنید.
در نهایت استفاده از عینک آفتابی با محافظ UV را فراموش نکنید تا از چشمان خود در برابر اشعه‌های مضر خورشید محافظت کنید.
انتخاب کرم ضدآفتاب مناسب
وقتی صحبت از ضدآفتاب می‌شود، همه محصولات یکسان ساخته نمی‌شوند. به دنبال یک کرم ضدآفتاب با طیف وسیع باشید که در برابر اشعه‌های UVA و UVB از پوست شما محافظت کند.
فاکتور محافظت از خورشید (SPF) میزان محافظت در برابر اشعه UVB را نشان می‌دهد، بنابراین ضدآفتابی با SPF 30 یا بالاتر انتخاب کنید.
اگر قصد دارید شنا کنید یا در فضای باز فعالیت‌هایی داشته باشید که باعث تعریق می‌شوند، یک فرمول مقاوم در برابر آب را در نظر بگیرید.
فراموش نکنید که تاریخ انقضای کرم را بررسی کنید؛ زیرا ضدآفتاب تاریخ مصرف گذشته اثر خود را از دست می‌دهد.
سایر اقدامات حفاظتی؛ لباس، کلاه و عینک آفتابی:
در حالی که ضدآفتاب ضروری است، اما تنها خط دفاعی در برابر سرطان پوست نیست. پوشیدن لباس‌های محافظ می‌تواند به میزان قابل توجهی قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر UV را کاهش دهد.
پیراهن‌های سبک و آستین بلند و شلوارهای بلند از پارچه‌های محکم دوخته شده را انتخاب کنید. استفاده از یک کلاه لبه پهن که صورت، گردن و گوش‌های شما را سایه می‌اندازد نیز بسیار مهم است.
استفاده از عینک آفتابی را فراموش نکنید که حداقل 99 درصد از اشعه‌های UVA و UVB را مسدود می‌کند؛ زیرا قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید می‌تواند منجر به آسیب چشم و حتی آب مروارید شود.
کلام آخر
در این مقاله به نحوه پیشگیری از سرطان پوست پرداخته و راه‌های موثری را برای کاهش حداقلی قرارگیری در معرض خورشید معرفی کردیم.
امیدواریم با شناخت عوامل خطر سرطان پوست و دوری از آن‌ها، همواره بتوانید سلامتی خود را حفظ کرده و از هرگونه بیماری به دور باشید.
منابع:
