سرطان ریه یک نگرانی قابل توجه در سراسر جهان است، به طوری که تشخیص آن اغلب در مراحل پیشرفته و زمانی که گزینه‌های درمانی محدود هستند رخ می‌دهد. غربالگری سرطان ریه یک رویکرد پیشگیرانه برای شناسایی این بیماری در مراحل اولیه ارائه می‌دهد که جان انسان‌ها را نجات می‌دهد. با این مقاله از سایت دکتر پیام آزاده همراه باشید تا ببینیم غربالگری سرطان ریه چیست و چه کسی باید آن را انجام بدهد.
غربالگری سرطان ریه چیست؟
غربالگری سرطان ریه یک فرآیند تخصصی است که برای شناسایی علائم سرطان ریه در افرادی که در معرض خطر بالا هستند طراحی شده است. اصل این روش غربالگری اسکن توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین (LDCT) است، نوعی آزمایش تصویربرداری که تصاویر دقیقی از ریه‌ها ارائه می‌دهد. این روش غربالگری بر خلاف سی تی اسکن استاندارد از دوزهای کمتری از اشعه استفاده می‌کنند، که آنها را برای استفاده منظم ایمن‌تر می‌کند.
هدف اصلی غربالگری سرطان ریه این است که هر گونه رشد سرطانی بالقوه را در مراحل اولیه که قابل درمان هستند تشخیص دهیم. بیماران با تشخیص زودهنگام سرطان ریه شانس بیشتری برای دریافت درمان موثر و دستیابی به نتایج مثبت دارند. تشخیص زودهنگام می‌تواند به میزان قابل توجهی بقای بیمار را بهبود ببخشد و خطر مرگ ناشی از سرطان ریه را کاهش بدهد.
چه کسی باید غربالگری سرطان ریه را در نظر بگیرد؟
همه نیازی به انجام غربالگری سرطان ریه ندارند و این تست معمولاً برای افرادی که در معرض بالاترین خطر ابتلا به سرطان ریه هستند توصیه می‌شود:
- بزرگسالان مسن با سابقه سیگار کشیدن:
غربالگری سرطان ریه معمولاً برای افراد 50 ساله و بالاتر که سابقه مصرف سیگار قابل توجهی دارند توصیه می‌شود. این گروه شامل سیگاری‌های فعلی و سیگاری‌های سابق می‌شود که در 15 سال گذشته سیگار را ترک کرده‌اند.
- سیگاری‌های حرفه‌ای:
افرادی که سال‌ها سیگار زیادی کشیده‌اند در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه هستند. سیگار کشیدن زیاد اغلب بر حسب «سال*پاکت» تعریف می‌شود که با ضرب تعداد پاکت‌های سیگار در روز در تعداد سال‌های مصرف محاسبه می‌شود. به عنوان مثال فردی که به مدت 20 سال یک پاکت در روز یا مدت 10 سال دو پاکت در روز می‌کشد 20 سال*پاکت سابقه مصرف سیگار دارد.
- سیگاری‌های حرفه‌ای سابق:
حتی اگر سیگار را ترک کرده باشید اگر برای مدت طولانی سیگاری شدید ممکن است همچنان در خطر ابتلا به سرطان ریه باشید. سیگاری‌های حرفه‌ای سابق که در 15 سال گذشته سیگار را ترک کرده‌اند باید غربالگری سرطان ریه را در نظر بگیرند.
- افراد با سابقه سرطان ریه:
افرادی که در گذشته برای سرطان ریه درمان شده‌اند ممکن است همچنان در معرض خطر ابتلا به این سرطان باشند. به این ترتیب آنها باید در مورد امکان غربالگری مجدد با پزشک خود صحبت کنند.
- سایر عوامل خطر:
برخی افراد ممکن است عوامل خطر دیگری برای سرطان ریه داشته باشند مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، سابقه خانوادگی سرطان ریه یا قرار گرفتن در معرض آزبست. این عوامل می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهند و تست غربالگری را ضروری کنند.
مزایای غربالگری سرطان ریه
غربالگری سرطان ریه چندین مزیت مهم را ارائه می‌دهد که در درجه اول حول محور تشخیص زودهنگام سرطان ریه است:
تشخیص زودهنگام: هدف اصلی غربالگری سرطان ریه، تشخیص وجود سرطان ریه در مراحل اولیه است که احتمال درمان بالاتر است. تیم پزشکی می‌توانند با شناسایی زودهنگام تومورهای سرطانی درمان را به سرعت آغاز کرده و از گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری کنند.
نرخ بقای بهبود یافته: مطالعات نشان داده افرادی که تحت غربالگری سرطان ریه قرار می‌گیرند در مقایسه با افرادی که سرطان آنها در مراحل بعدی تشخیص داده می‌شود شانس بیشتری برای زنده ماندن از این بیماری دارند. تشخیص زودهنگام گزینه‌های درمانی موثرتری مانند جراحی، پرتودرمانی و شیمی درمانی را امکان پذیر می‌کند که می‌تواند احتمال بقای طولانی مدت را افزایش دهد.
کیفیت زندگی بهتر: تشخیص زودهنگام و درمان سرطان ریه می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به میزان قابل توجهی افزایش بدهد. افراد می‌توانند با پرداختن به این بیماری قبل از پیشرفت آن علائم خفیف‌تر، روش‌های درمانی ضعیف‌تر و با تاثیر پایینتر بر فعالیت‌های روزانه خود را تجربه کنند.
خطرات غربالگری سرطان ریه
غربالگری سرطان ریه در کنار مزایای آن خطرات و محدودیت‌های خاصی را به همراه دارد که افراد باید از آنها آگاه باشند:
قرار گرفتن در معرض تشعشع: اسکن‌های LDCT در مقایسه با سی تی اسکن استاندارد از دوزهای کمتری از تابش استفاده می‌کنند اما همچنان افراد را در معرض تابش کمی قرار می‌دهند. اگرچه دوز این پرتو بی خطر شمرده می‌شود، قرار گرفتن در معرض مکرر این تشعشعات در طول زمان ممکن است خطر اثرات طولانی مدت روی سلامتی شما را افزایش دهد.
تشخیص و درمان بیش از حد: غربالگری سرطان ریه ممکن است سرطان‌های کوچک و با رشد آهسته را شناسایی کند که ممکن است هرگز در طول زندگی فرد پیشرفت نکنند یا آسیبی به فرد وارد نکند. با این حال، تشخیص این سرطان‌های کوچک می‌تواند منجر به درمان‌های غیرضروری مانند جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی شود که می‌تواند خطرات و عوارض جانبی را بدون ارائه مزایای قابل‌توجهی به همراه داشته باشد.
آماده سازی برای غربالگری سرطان ریه
آماده سازی نقش مهمی در تضمین فرآیند بدون مشکل و موثر غربالگری سرطان ریه دارد. در این بخش مقاله می‌بینیم که افراد می‌توانند چگونه باید برای جلسه غربالگری خود آماده شوند:
1- مطلع کردن پزشک:
افراد باید قبل از انجام غربالگری سرطان ریه، پزشک خود را از هرگونه عفونت دستگاه تنفسی یا بیماری‌های اخیر خود مطلع کنند. عفونت‌های تنفسی می‌توانند بر دقت آزمایش‌های تصویربرداری تأثیر بگذارند و منجر به نتایج مثبت کاذب شوند. در صورت مشاهده علائم عفونت تنفسی ممکن است لازم باشد غربالگری را تا بهبودی کامل به تعویق بیندازید.
2- حذف فلز:
اجسام فلزی می‌توانند در کیفیت تصویربرداری در طول سی تی اسکن اختلال ایجاد کنند. ممکن است از بیماران خواسته شود هر اقلام فلزی مانند جواهرات، عینک، سمعک، یا پروتزهای دندانی که استفاده می‌کنند را جدا کنند تا از تصاویر واضح و دقیق اطمینان حاصل شود. علاوه بر این باید از پوشیدن دکمه‌های فلزی یا گیره‌دار خودداری کنید و به بانوان توصیه می‌شود برای جلوگیری از تداخل در اسکن از سوتین‌های زیر سیمی استفاده نکنند.
3- انتخاب لباس مناسب:
پوشیدن لباس بدون اجزای فلزی هنگام آماده شدن برای غربالگری سرطان ریه برای به حداقل رساندن تداخل در فرآیند تصویربرداری ضروری است. لباس‌های راحت و بدون دکمه‌های فلزی، زیپ یا گیره را انتخاب کنید. در صورتی که لباس‌های بیمار حاوی فلز بیش از حد باشد ممکن است لباسی برای بیمار در حین اسکن ارائه شود.
پروسه غربالگری سرطان ریه
دانستن آنچه در طول ویزیت غربالگری سرطان ریه باید انتظار داشت می‌تواند به کاهش نگرانی‌های شما کمک کند و تجربه‌ای بدون مشکل را برای بیمار تضمین کند. در این بخش مقاله مروری گام به گام از این فرآیند خواهیم داشت:
ورود:
به محض ورود به مرکز تصویربرداری یا مرکز مراقبت‌های بهداشتی، افراد با کارمندان پذیرش مواجه خواهند شد. حضور به موقع برای ویزیت و همراه داشتن هرگونه مدارک لازم یا مدارک شناسایی ضروری است.
آمادگی برای اسکن:
قبل از شروع اسکن ممکن است از افراد خواسته شود که لباس خود را عوض کنند تا اطمینان حاصل شود که هیچ لباسی با اجزای فلزی در فرآیند تصویربرداری اختلال ایجاد نمی کند. علاوه بر این هر گونه اجسام فلزی مانند جواهرات یا وسایل دیگر باید برداشته شوند تا تصاویر واضح و دقیق به دست بیاید.
آماده شدن برای اسکن:
افراد پس از آماده شدن روی میزی قرار می‌گیرند که به داخل اسکنر سی تی برده می‌شود. تکنسین یا رادیوگراف اطمینان حاصل می‌کند که فرد قبل از شروع اسکن به درستی خوابیده و راحت است.
دستورالعمل‌های حبس نفس:
در طول اسکن ممکن است از افراد خواسته شود نفس خود را برای چند ثانیه حبس کنند تا حرکت را به حداقل رسانده و تصاویر واضحی از ریه‌ها به دست آورند. برای اطمینان از کیفیت اسکن، رعایت دقیق دستورالعمل‌های تکنسین ضروری است.
مدت زمان اسکن:
کل اسکن معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد، اگرچه کل ویزیت ممکن است حدود 30 دقیقه به طول بینجامد. میز اسکن در طول این مدت از مقابل اسکنر حرکت می‌کند و تصاویری از ریه‌ها گرفته می‌شود. ممکن است در حین اسکن صداهایی مانند کلیک یا وزوز ایجاد شود که طبیعی است.
بررسی تکنسین:
تکنسین در طول اسکن، فرد را از یک اتاق جداگانه زیر نظر می‌گیرد و اطمینان حاصل می‌کند که فرآیند تصویربرداری به خوبی پیش می‌رود. این متخصصان می‌توانند از طریق یک سیستم بلندگو با فرد ارتباط برقرار کنند و در صورت نیاز دستورالعمل‌ها را ارائه بدهند.
پس از اسکن:
هنگامی که اسکن کامل شد، افراد می‌توانند بلافاصله فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. پس از غربالگری سرطان ریه معمولاً هیچ محدودیت یا احتیاط خاصی وجود ندارد. هر گونه نگرانی یا سؤال را می‌توان قبل از ترک مرکز تصویربرداری با پزشک یا کارکنان مرکز مطرح کرد.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم که غربالگری سرطان ریه ابزاری حیاتی در مبارزه با سرطان ریه است و فرصتی را برای تشخیص زودهنگام بیماری در زمانی که درمان موثرتر است ارائه می‌دهد. با دانستن اینکه چه کسی باید غربالگری را در نظر بگیرد و فواید و خطرات این تست می‌توانید تصمیم آگاهانه‌ای در مورد مراقبت‌های بهداشتی خود بگیرید. نحوه آماده‌سازی برای ویزیت غربالگری را نیز بررسی کردیم که نقش مهمی در تضمین فرآیند غربالگری روان و مراقبت‌های بعدی مناسب دارد.
منابع:
