سرطان روده بزرگ یا کلورکتال یک بیماری شایع و جدی است که افراد زیادی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری رشد سلول‌های غیر طبیعی در کولون یا رکتوم بوده که بخشی از روده بزرگ است. آشنایی با سرطان روده بزرگ بسیار مهم است زیرا تشخیص زودهنگام و درمان می‌تواند به طور قابل توجهی نتایج درمان را بهبود ببخشد پس با این مقاله از سایت دکتر پیام آزاده همراه باشید.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان روده بزرگ یا کلورکتال از روده بزرگ یا رکتوم که قسمتی از روده بزرگ در دستگاه گوارش هستند شروع می‌شود. کولون که به نام روده بزرگ نیز شناخته می‌شود اولین و طولانی ترین قسمت روده است اما رکتوم چند ده سانت آخر روده بزرگ قبل از مقعد است. آنها با هم نقش حیاتی در پردازش و حذف مواد زائد از بدن دارند.
سلول‌های روده بزرگ یا رکتوم در سرطان روده بزرگ شروع به رشد غیرقابل کنترل می‌کنند. این سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند پولیپ‌ها را تشکیل دهند که توده‌های کوچکی از سلول‌ها هستند که در پوشش روده بزرگ یا رکتوم رشد می‌کنند. بیشتر پولیپ‌ها بی ضرر هستند اما بعضی از آنها می‌توانند در طول زمان به سرطان تبدیل شوند.
سرطان روده چه علائمی دارد
شناخت علائم سرطان روده بزرگ بسیار مهم است زیرا تشخیص زودهنگام منجر به درمان موثرتر می‌شود. متأسفانه بسیاری از افراد مبتلا به سرطان کلورکتال علائمی را در مراحل اولیه بیماری تجربه نمی‌کنند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند نیز بسته به اندازه و محل سرطان در روده بزرگ متفاوت خواهد بود. در این بخش مقاله بررسی می‌کنیم که سرطان روده چه علائمی دارد:
تغییر در عادات روده: یکی از بارزترین علائم سرطان روده بزرگ تغییر در عادات روده است. این تغییر می‌تواند شامل اسهال مداوم یا یبوست باشد یا ممکن است متوجه تغییر قوام مدفوع خود شوید. اگر این تغییرات بیش از چند روز طول بکشد مهم است که با یک متخصص مشورت کنید.
خونریزی مقعدی یا خون در مدفوع: دیدن خون در مدفوع می‌تواند هشدار دهنده باشد و یکی از علائم شایع سرطان روده بزرگ است. این خون قرمز روشن یا تیره و قیری به نظر می‌رسد. خونریزی مقعدی نیز ممکن است رخ دهد که هنگام آب کشیدن پس از اجابت مزاج متوجه آن می‌شوید.
ناراحتی مداوم شکم: سرطان روده بزرگ می‌تواند باعث ناراحتی مداوم در ناحیه شکم شود. این ناراحتی به صورت گرفتگی، نفخ یا درد ظاهر می‌شود. اگر ناراحتی مداوم شکمی دارید که از بین نمی‌رود مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشید.
احساس تخلیه ناقص روده: یکی دیگر از علائم سرطان روده بزرگ این است که روده شما پس از اجابت مزاج به طور کامل تخلیه نمی‌شود. این علامت می‌تواند دردسرساز شود و باعث شود رفت و آمد شما به دستشویی افزایش پیدا کند. اگر دائماً احساس می‌کنید که نمی‌توانید روده خود را به طور کامل تخلیه کنید بهتر است با پزشک تماس بگیرید.
ضعف یا خستگی: سرطان روده بزرگ می‌تواند باعث ضعف و خستگی شود. این خستگی می‌تواند به دلیل پاسخ بدن به سرطان یا از دست دادن خون در صورتی که سرطان باعث خونریزی شده باشد رخ بدهد. اگر به طور غیرعادی احساس خستگی و ضعف می‌کنید مهم است که آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
درمان سرطان روده بزرگ
گزینه‌های مختلفی در حوزه درمان سرطان روده بزرگ وجود دارد که به مدیریت بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند. انتخاب روش درمانی به استیج و محل سرطان و همچنین سلامت کلی و ترجیحات بیمار بستگی دارد که در ادامه مقاله به جدیدترین درمان سرطان روده بزرگ می‌پردازیم:
عمل جراحی
جراحی یکی از رایج ترین روش‌های درمان سرطان روده بزرگ به ویژه در مراحل اولیه است. هدف از جراحی برداشتن بافت سرطانی از روده بزرگ یا رکتوم است. بسته به وسعت سرطان انواع مختلفی از جراحی در دسترس بیماران است:
پولیپکتومی: این روش شامل برداشتن پولیپ در طول کولونوسکوپی است. پولیپکتومی اغلب زمانی استفاده می‌شود که سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه تشخیص داده شده و به یک پولیپ محدود شود.
کولکتومی: این روش که با نام برداشتن روده نیز شناخته می‌شود شامل برداشتن بخشی یا تمام کولون حاوی سرطان روده بزرگ است. جراح در ادامه قسمت‌های سالم دستگاه گوارش را دوباره به هم متصل می‌کند.
لاپاراسکوپی: این جراحی کم تهاجمی از برش‌های کوچک و ابزارهای ویژه برای حذف سرطان روده بزرگ استفاده می‌کند. این روش اغلب منجر به زمان بهبودی سریعتر و درد کمتر در مقایسه با جراحی سنتی می‌شود.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پر انرژی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول‌های سرطان روده بزرگ استفاده می‌کند. این روش اغلب در ترکیب با سایر درمان‌ها مانند جراحی و شیمی درمانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی می‌تواند خارجی باشد که در آن دستگاه پرتو را از خارج از بدن به سمت سرطان هدایت می‌کند یا داخلی که در آن یک ماده رادیواکتیو در نزدیکی محل سرطان قرار می‌گیرد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی شامل استفاده از دارو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها است. این داروها را می‌توان به صورت خوراکی مصرف کرده یا به جریان خون تزریق کرد. شیمی درمانی اغلب برای درمان سرطان روده بزرگ که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته یا کوچک کردن تومورها قبل از جراحی استفاده می‌شود. این روش درمانی می‌تواند بعد از جراحی نیز برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده و کاهش خطر عود سرطان استفاده شود.
درمان هدفمند
درمان هدفمند نوعی درمان است که از دارو برای هدف قرار دادن مولکول‌های خاص درگیر در رشد و گسترش سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. هدف درمان هدفمند برخلاف شیمی درمانی که بر تمام سلول‌های در حال تقسیم سریع تأثیر می‌گذارد حمله به سلول‌های سرطانی با حداقل آسیب به سلول‌های طبیعی است.
برای مثال بواسیزوماب (آواستین) از رشد رگ‌های خونی که مواد مغذی تومور را تامین می‌کنند جلوگیری کرده و ستوکسیماب (اربیتوکس) گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) را روی سطح سلول‌های سرطانی هدف قرار می‌دهد و توانایی رشد و تقسیم آنها را مسدود می‌کند.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا سلول‌های سرطانی را شناسایی کرده و به آنها حمله کند. این روش در درمان انواع سرطان از جمله سرطان روده بزرگ نویدبخش بوده است. برای مثال نیوولوماب (اوپدیوو) پروتئین PD-1 را روی سلول‌های ایمنی مسدود می‌کند و توانایی آنها را برای حمله به سلول‌های سرطانی افزایش می‌دهد و ایپیلیموماب (ایوروی) پروتئین CTLA-4 را روی سلول‌های ایمنی هدف قرار می‌دهد و پاسخ سیستم ایمنی را در برابر سرطان تقویت می‌کند.
جدیدترین درمان سرطان روده بزرگ
درمان هدفمند برای سرطان متاستاتیک
استفاده از درمان‌های هدفمند علیه جهش‌های ژنتیکی که می‌توانند باعث رشد تومور شود یکی از حوزه‌های کلیدی تحقیق برای پیدا کردن جدیدترین درمان سرطان روده بزرگ متاستاتیک است. هدف یافتن عواملی است که می‌توانند فعالیت پروتئین‌های غیر طبیعی تولید شده توسط این جهش‌ها را مسدود کنند مانند:
- داروی انکورافنیب (برفتووی) که پروتئین BRAF را هدف قرار می‌دهد برای درمان برخی از بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال تایید شده است. این دارو در ترکیب با ستوکسیماب در بزرگسالان مبتلا به سرطان روده بزرگ متاستاتیک که تومورهای آنها دارای جهش خاصی در ژن BRAF هستند و قبلاً تحت درمان قرار گرفته اند استفاده می‌شود.
- یک کارآزمایی بالینی انجام شده توسط NCI نشان داد سرطان روده بزرگ حاوی جهش در ژن BRAF به درمان با داروی ورمورافنیب (زلبوراف) در ترکیب با ستوکسیماب و ایرینوتکان (کمپتوسر) پاسخ می‌دهد. ورمورافنتیب پروتئین‌های جهش یافته B-Raf را در صورت ترکیب با این دو دارو مورد هدف قرار می‌دهد.
- کارآزمایی SOLARIS انجام شده توسط NCI در حال آزمایش افزودن ویتامین D3 به ترکیب شیمی درمانی و بواسیزوماب برای درمان بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ متاستاتیک است.
- سازمان غذا و دارو در سال 1402 ترکیب دو داروی هدفمند توکاتینیب (توکیسا) و تراستوزوماب (هرسپتین) را برای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ پیشرفته که مقدار اضافی پروتئینی به نام HER2 تولید می‌کند تایید کرد. (3٪ یا کمتر از افراد مبتلا به سرطان کولورکتال پیشرفته تومورهایی دارند که این پروتئین را بیش از حد اظهار می‌کنند.) در کارآزمایی بالینی که منجر به تایید این دارو شد تومورها در بیش از یک سوم افرادی که این ترکیب دارویی را دریافت کردند کوچک یا ناپدید شد. رشد تومورها در یک سوم دیگر موارد تحت تست برای مدتی متوقف شد.
تست بیوپسی مایع
بیوپسی مایع یک رویکرد جدید و امیدوارکننده است که برای شناسایی، آنالیز و ردیابی DNA، سلول و سایر موادی که از تومورها به مایعات بدن مانند خون و ادرار ریخته می‌شوند استفاده می‌شود. دانشمندان در حال تست این روش برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ، اندازه گیری پاسخ‌های درمانی، شناسایی مقاومت به درمان و نظارت بر عود بیماری هستند.
یک مثال از این روش جدید تست COBRA است که نشان داد آزمایش خون برای بخش‌هایی از مواد ژنتیکی (DNA) ریخته شده توسط تومورها معروف به DNA تومور در گردش (ctDNA) می‌تواند بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در استیج IIA را شناسایی کند که از درمان اضافی با شیمی درمانی پس از عمل جراحی استفاده می‌کنند.
یک کارآزمایی جدید نیز در حال مطالعه ctDNA در افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ در استیج 2 یا 3 است. هدف این است که مشخص شود نوع شیمی درمانی برای بیمارانی که بر اساس وجود یا عدم وجود ctDNA جراحی سرطان کولون انجام داده‌اند مفید خواهد بود یا خیر و اگر مفید است چه نوع شیمی درمانی باید استفاده شود.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم که سرطان روده بزرگ یک بیماری جدی است که می‌تواند در راست روده ایجاد شود. آشنایی با علائم و گزینه‌های درمانی در صورت بروز آن برای تشخیص زودهنگام و درمان موثر بسیار مهم است. امیدواریم با مطالعه این مقاله به شما کمک کرده باشیم علائم سرطان روده بزرگ را بهتر تشخیص دهید و در صورت بروز آنها به دنبال درمان‌های ذکر شده باشید.
منابع:
