لاپاراسکوپی حوزه پزشکی مدرن را متحول کرده و به بیماران یک جایگزین کم تهاجمی برای جراحی باز سنتی برای طیف وسیعی از بیماری‌ها ارائه می‌دهد. جراحی لاپاراسکوپی با برش‌های کوچکتر، کاهش درد و زمان بهبودی سریع‌تر به طور فزاینده‌ای در بین بیماران و پزشکان محبوب شده است. برای آشنایی با لاپاراسکوپی با این مقاله از سایت دکتر پیام آزاده همراه باشید.
لاپاراسکوپی چیست؟
یک روش پزشکی است که به پزشک اجازه می‌دهد بدون ایجاد بریدگی‌های بزرگ به داخل شکم یا لگن شما نگاه کند. این روش حداقل تهاجمی نامیده می‌شود زیرا از برش‌های بسیار کوچک که معمولا کمتر از یک سانتیمتر بوده برای انجام معاینه یا جراحی استفاده می‌کند. در این روش از ابزار خاصی به نام لاپاراسکوپ استفاده می‌شود.
لاپاراسکوپ یک میله تلسکوپی نازک است که یک دوربین فیلمبرداری به انتهای آن متصل است. جراح در حین عمل یک برش کوچک در نزدیکی ناف یا زیر قفسه سینه ایجاد می‌کند و لاپاراسکوپ را داخل شکم قرار می‌دهد. دوربین روی لاپاراسکوپ ویدئوی زنده را به مانیتور می‌فرستد که جراح از آن برای دیدن داخل بدن شما استفاده می‌کند. این ویدیوی آنلاین به جراح کمک می‌کند تا اقدامات دقیق را انجام بدهد.
این روش اغلب توسط پزشکان زمانی توصیه می‌شود که سایر آزمایش‌های تشخیصی مانند اشعه ایکس یا سونوگرافی نمی‌توانند علت یک مشکل پزشکی را تعیین کنند. این روش به ویژه برای بررسی اندام‌های شکم و لگن مانند معده، کبد، کیسه صفرا، پانکراس، روده، تخمدان و رحم مفید است. از لاپاراسکوپی می‌توان برای نمونه برداری از بافت نیز استفاده کرد که در آزمایشگاه برای ارائه اطلاعات بیشتر در مورد بیماری آنالیز می‌شود.
چه زمانی از لاپاراسکوپی استفاده می‌شود؟
این روش می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از متدهای پزشکی استفاده شود و یک ابزار همه کاره در تشخیص و درمان است. در این بخش مقاله برخی از دلایل رایجی را مرور کردیم که چرا پزشک شما لاپاراسکوپی را توصیه می‌کند:
برداشتن کیست و فیبروم: کیست کیسه پر از مایع است که می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن از جمله تخمدان‌ها تشکیل شود. لاپاراسکوپی به پزشکان اجازه می‌دهد تا این کیست‌ها را بدون ایجاد برش‌های بزرگ از بین ببرند. فیبروم توده غیر سرطانی در رحم است که می‌تواند باعث درد و سایر علائم شود که آن را نیز می‌توان با لاپاراسکوپی برداشت.
برداشتن سنگ و پولیپ: سنگ‌هایی مانند سنگ کلیه یا سنگ کیسه صفرا را نیز می‌توان با استفاده از لاپاراسکوپی برداشت. پولیپ‌ها توده‌هایی هستند که می‌توانند در اندام‌هایی مانند روده بزرگ یا رحم ایجاد شوند و ممکن است نیاز به برداشتن داشته باشند. تومورهای کوچک، غیرسرطانی یا حتی سرطانی در شکم یا لگن را می‌توان با استفاده از لاپاراسکوپی برداشت.
بیوپسی: در صورت دیده شدن رشد مشکوک در داخل شکم یا لگن می‌توان از لاپاراسکوپی برای برداشتن نمونه بافت کوچک یا بیوپسی برای بررسی و آزمایش بیشتر استفاده کرد.
بستن و معکوس کردن لوله: برای زنانی که به دنبال کنترل بارداری دائمی هستند از این روش برای بستن لوله‌ها استفاده می‌شود که در آن لوله‌های فالوپ برای جلوگیری از بارداری مهر و موم یا بریده می‌شوند. اگر فردی تصمیم بگیرد که بستن لوله‌های خود را معکوس کند از لاپاراسکوپی می‌توان برای اتصال مجدد لوله‌های فالوپ استفاده کرد.
برداشتن حاملگی خارج از رحم: حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که یک تخمک بارور شده در خارج از رحم و اغلب در لوله فالوپ کاشته می‌شود. این یک بیماری جدی است که با لاپاراسکوپی برای از بین بردن حاملگی خارج از رحم قابل درمان است.
جراحی اندومتریوز: آندومتریوز بیماری‌ای است که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از آن رشد می‌کند و باعث درد می‌شود و بر باروری تأثیر می‌گذارد. این روش برای برداشتن یا از بین بردن این بافت استفاده می‌شود.
جراحی بازسازی مجرای ادرار و واژن: لاپاراسکوپی می‌تواند به جراحی‌های ترمیمی مجرای ادرار و واژن کمک کند و به اصلاح مشکلات ساختاری و بهبود عملکرد آن منجر می‌شود.
اورکیوپکسی: در مردان اگر بیضه آنطور که باید به داخل کیسه بیضه نزول نکند می‌توان از لاپاراسکوپی برای اصلاح این عارضه استفاده کرد که به نام ارکیوپکسی یا جراحی اصلاح بیضه شناخته می‌شود.
رکتوپکسی: برای افرادی که از پرولاپس رکتوم رنج می‌برند که در آن رکتوم از محل طبیعی خود خارج می‌شود می‌توان از لاپاراسکوپی برای ترمیم این عارضه در رکتوپکسی یا ترمیم افتادگی رکتوم استفاده کرد.
جراحی ترمیم فتق: فتق زمانی رخ می‌دهد که یک عضو از سوراخی روی عضله یا بافتی که آن را در جای خود نگه می‌دارد فشار وارد می‌کند که با استفاده از این روش قابل ترمیم است.
جراحی ضد رفلاکس مری: برای درمان ریفلاکس شدید اسید که اسید معده مکرراً به مری برمی‌گردد می‌توان از لاپاراسکوپی برای انجام فوندوپلیکاسیون استفاده کرد. این جراحی محل اتصال مری و معده را سفت می‌کند تا از رفلاکس جلوگیری شود.
جراحی بای پس معده: لاپاراسکوپی در جراحی کاهش وزن مانند بای پس معده اغلب برای کاهش اندازه معده و تغییر مسیر روده استفاده می‌شود.
کولسیستکتومی: هنگامی که مشکلاتی مانند سنگ‌های صفراوی که باعث درد یا عفونت می‌شوند در کیسه صفرا وجود دارد می‌توان از این روش برای کولسیستکتومی یا برداشتن کیسه صفرا استفاده کرد.
آپاندکتومی: اگر آپاندیس ملتهب یا عفونی شود وضعیتی به نام آپاندیسیت به وجود می‌آید که معمولاً از لاپاراسکوپی برای آپاندکتومی یا برداشتن آپاندیس استفاده می‌شود.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی
جراحی لاپاراسکوپی مزایای متعددی نسبت به جراحی باز سنتی دارد که آن را به انتخابی ارجح برای بسیاری از بیماران و پزشکان تبدیل می‌کند. آشنایی با این مزایا می‌تواند به شما در تصمیم گیری آگاهانه در مورد انتخاب‌تان کمک کند. مزایای اصلی جراحی لاپاراسکوپی به شرح زیر است:
آسیب کمتری به داخل شکمتان وارد می‌شود:
برخلاف جراحی باز سنتی که نیاز به برش‌های بزرگ و گسترده از طریق ماهیچه و بافت دارد شامل ایجاد برش‌های کوچک است. این تفاوت منجر به آسیب کمتری به اندام‌های داخلی و بافت‌های اطراف می‌شود که در نتیجه بهبودی سریع‌تر و درد کمتر پس از عمل را به همراه خواهد داشت.
از دست دادن خون کمتر:
از آنجایی که جراحی لاپاراسکوپی شامل برش‌های کوچکتر است معمولاً در مقایسه با جراحی باز خون کمتری در طول عمل از دست می‌رود. این امر خطر عوارضی مانند خونریزی بیش از حد که می‌تواند با برش‌های بزرگتر رخ دهد را کاهش می‌دهد.
اسکارهای کوچکتر:
برش‌های ایجاد شده در جراحی لاپاراسکوپی بسیار کوچکتر از برش‌هایی است که در جراحی باز ایجاد می‌شود و در نتیجه اسکارهای باقی مانده نیز کوچکتر هستند. این امر می‌تواند به دلایل زیبایی مهم باشد، به خصوص زمانی که جراحی در ناحیه قابل مشاهده مانند شکم انجام می‌شود.
خطر کمتر عفونت:
برش‌های کوچکتر به این معنی است که بافت در معرض دید کمتری وجود دارد که خطر عفونت را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، استفاده از ابزار و تکنیک‌های تخصصی در طی این جراحی به حفظ محیط استریل کمک می‌کند و خطر عفونت‌های بعد از عمل را به حداقل می‌رساند.
اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان:
در بسیاری از موارد بیمارانی که تحت عمل این جراحی قرار می‌گیرند می‌توانند در همان روز یا پس از یک اقامت کوتاه در بیمارستان به خانه بروند. این امر به این دلیل است که زمان بهبودی معمولاً در مقایسه با جراحی باز کوتاه‌تر است و به بیماران امکان می‌دهد زودتر به فعالیتهای عادی خود بازگردند.
درد کمتر در حین بهبودی:
برش‌های کوچکتر و کاهش تروما به بافت‌ها باعث درد کمتر بعد از عمل برای بیماران جراحی لاپاراسکوپی می‌شود. در نتیجه آنها در طول فرآیند بهبودی به داروهای ضد درد کمتری نیاز دارند و خطر عوارض جانبی مرتبط با داروهای مسکن را به حداقل می‌رساند.
عوارض لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی مزایای زیادی دارد اما مانند هر عمل جراحی دیگری خطرات و عوارض بالقوه خاصی را به همراه دارد. ضروری است که از این خطرات آگاه باشید و قبل از انجام جراحی لاپاراسکوپی با پزشک خود صحبت کنید. در این بخش مقاله برخی از خطرات و عوارض احتمالی مرتبط با جراحی لاپاراسکوپی را مرور کردیم:
خونریزی از محل برش: برش‌های لاپاراسکوپی کوچک هستند اما خطر خونریزی از محل برش در حین یا بعد از جراحی وجود دارد. در بیشتر موارد خونریزی را می‌توان با فشار، بخیه یا سوزاندن کنترل کرد. خونریزی بیش از حد نیاز به مداخله اضافی خواهد داشت.
آسیب به اندام‌ها و رگ‌های خونی مجاور: در طی جراحی لاپاراسکوپی خطر آسیب تصادفی به اندام‌ها یا رگ‌های خونی مجاور وجود دارد. این امر می‌تواند به دلیل جاگذاری و حرکت لاپاراسکوپ رخ بدهد. صدمات از ساییدگی‌های جزئی تا آسیب‌های جدی تر که نیاز به مداخله جراحی بیشتری دارد متغیر هستند.
مشکلات مربوط به بیهوشی: بیهوشی مجموعه‌ای از خطرات خاص خود را به همراه دارد از جمله واکنش‌های آلرژیک، تداخلات دارویی نامطلوب و عوارض تنفسی. این خطرات به طور کلی نادر هستند اما می‌توانند در بیمارانی که بیماری‌های زمینه‌ای یا آلرژی دارند رخ بدهد.
لخته شدن خون: در موارد نادر ممکن است پس از جراحی لاپاراسکوپی لخته‌های خون در پا، لگن یا ریه‌ها ایجاد شود. این امر می‌تواند به دلیل کاهش تحرک در طول دوره نقاهت یا در نتیجه آسیب به عروق خونی در طول عمل رخ بدهد. در صورت بروز علائمی مانند تورم، درد یا مشکل در تنفس، لخته شدن خون می‌تواند جدی باشد و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
کلام آخر
در این مقاله دیدیم که جراحی لاپاراسکوپی گزینه کمتر تهاجمی را برای متدهای مختلف پزشکی در اختیار بیماران قرار می‌دهد. از اسکارهای کوچکتر تا اقامت کوتاه‌تر در بیمارستان و بازگشت سریع به فعالیتهای عادی، مزایای جراحی لاپاراسکوپی مشهود است. با آشنایی با پیچیدگی‌های جراحی لاپاراسکوپی می‌توانید تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد درمان خود بگیرید و به بهترین نتایج ممکن دست یابید.
منابع:
